Przegląd instalacji fotowoltaicznej – to obowiązek, dobra praktyka czy strata pieniędzy?
Instalacje fotowoltaiczne są projektowane i budowane tak, aby działały niezawodnie przez wiele lat. To jednak nie oznacza, że można całkowicie „pozostawić je samym sobie” i nie dbać o ich stan techniczny. Jak to robić i komu zlecić takie zadanie? Czy przegląd instalacji jest obowiązkiem czy tylko zaleceniem dla użytkowników? Jak go przeprowadzić? Odpowiadamy na te i wiele innych pytań o fotowoltaikę.
Przegląd instalacji fotowoltaicznej – czy jest obowiązkowy?
W przepisach polskiego prawa nie ma zapisu, który bezpośrednio odnosiłby się do konieczności przeprowadzania przeglądu instalacji fotowoltaicznej. Czy to oznacza, że taka kontrola może wynikać jedynie z potrzeb użytkownika? Nie do końca. Choć prawo nie wspomina o fotowoltaice, to można znaleźć w niej inne ważne zapisy.
Chodzi przede wszystkim o Ustawę z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane. Zgodnie z jej brzmieniem każdy właściciel (a także zarządca) obiektu budowlanego ma obowiązek przeprowadzenia okresowej kontroli jego stanu technicznego. Jest to wymagane co najmniej raz na 5 lat. Skontrolowanie obiektu obejmuje jego instalacje, a więc dotyczy również fotowoltaiki.
W ustawie można przeczytać, że:
Nie ma wątpliwości, że instalacja fotowoltaiczna stanowi część instalacji elektrycznej budynku. A zatem ona również podlega kontroli. Można zatem stwierdzić, że przegląd fotowoltaiki jest wymogiem prawnym, choć o samej instalacji PV nie ma wzmianki w ustawie.
Co grozi za brak przeglądu instalacji PV?
Jeśli właściciel lub zarządca obiektu nie zleci wykonania jego przeglądu w terminie (czyli przed upływem 5 lat od poprzedniego), naraża się na kary. Ustawodawca przewidział następujące sankcje za takie wykroczenie:
- grzywna w wysokości do 5 tys. zł w formie mandatu nakładanego przez organ nadzoru budowlanego,
- kara ograniczenia wolności,
- kara pozbawienia wolności.
Dotkliwość zasądzonych kar zależy od potencjalnych lub rzeczywistych skutków, które mógł wywołać lub wywołał brak przeglądu obiektu w terminie. Przykładowo, jeśli podczas oględzin zostaną ujawnione rażące naruszenia (np. grożące uszczerbkiem na zdrowiu), sankcje będą bardzo poważne. Jeśli natomiast nastąpi zdarzenie, które poskutkuje śmiercią osoby (np. śmiertelne w skutkach porażenie prądem), właściciel budynku bez przeglądu może być traktowany jako ten, który doprowadził do nieumyślnego spowodowania śmierci.
Nieco mniej dotkliwe, ale również istotne, konsekwencje braku przeglądu instalacji fotowoltaicznej dotyczą odmowy wypłacenia odszkodowania przez ubezpieczyciela (jeśli dojdzie do szkody).
Użytkownik systemu PV może także utracić gwarancję producenta. Jest ona uzależniona od wykonywania cyklicznych, zwykle corocznych, serwisów technicznych. Jeśli dojdzie do awarii instalacji, która nie miała przeglądu, producent może nie uwzględnić reklamacji, a użytkownik narazi się na spore koszty związane z naprawą. Zapisy dotyczące zasad gwarancji zawsze znajdziesz w umowie z wykonawcą instalacji.
Jakie elementy powinien obejmować przegląd instalacji fotowoltaicznej?
Serwis instalacji fotowoltaicznej zawsze powinien obejmować jej wszystkie istotne elementy. Musi być również wykonywany przez profesjonalistę, który wie, jakie komponenty podlegają ocenie. Przegląd instalacji fotowoltaicznej obejmuje poniższe części systemu.
- Powierzchnia paneli – należy zweryfikować, czy nie są pęknięte lub ubite, a także czy folia ochronna jest w odpowiednim stanie. Jeśli tak nie jest, może nastąpić spadek wydajności całego systemu.
- Stan inwertera – specjalista ocenia poprawność montażu i stabilność tego elementu, a także kontroluje wykonanie połączeń. Przeprowadza także diagnostykę błędów oraz bada dopasowanie mocy modułów do falownika.
- Obecność hotspotów – jeżeli wydajność paneli jest mniejsza od nominalnej, ale nie widać na nich uszkodzeń mechanicznych, serwisant szuka hotspotów, czyli punktów o podwyższonej rezystancji. Skutkuje zbyt wysoką temperaturą punktową. Taką kontrolę można przeprowadzić przy użyciu kamer termowizyjnych.
- Stan okablowania DC i AC – specjalista przyjrzy się rodzajowi zastosowanych kabli, oceni poprawność łączenia modułów i falownika, a także ich wpięcie w domową instalację elektryczną. Zostaną wykryte potencjalne uszkodzenia izolacji czy luźne kable.
- Stan urządzeń zabezpieczających – to bardzo ważny etap przeglądu. Skupia się przede wszystkim na zastosowanych ogranicznikach przepięć, zabezpieczeniach i wyłącznikach nadprądowych oraz różnicowo-prądowych. Serwisant oceni również dostosowanie instalacji odgromowej do systemu, sprawdzi sposób wykonania uziemienia i połączeń wyrównawczych. Przeprowadzi także test wyłącznika przeciwpożarowego.
- Obecność zanieczyszczeń i korozji – zalegające liście i inne zabrudzenia mogą powodować znaczne obniżenie wydajności instalacji. Ogniska rdzy mogą z kolei pojawiać się na stelażach, połączeniach elektrycznych i wszelkich metalowych elementach.
- Uszkodzenia izolacji – każdy przewód musi mieć pełną izolację. Kable nie mogą również swobodnie zwisać, być poskręcane czy załamane. Kontroler oceni również, czy instalacja nie była poddawana żadnym samodzielnym przeróbkom.
Jak często wykonywać serwis PV?
Aby spełnić wymagany przepisami obowiązek, serwis instalacji fotowoltaicznej musi być wykonywany co najmniej raz na 5 lat. To jednak dotyczy wyłącznie wymogu ustawowego. Wykonawca systemu może zapisać w umowie inne terminy, których trzeba dotrzymać. Najczęściej, by nie utracić gwarancji, przegląd musi się odbywać raz na rok. Warto także sprawdzić w polisie ubezpieczeniowej, jakie wymogi w tym zakresie przewiduje ubezpieczyciel. Należy zatem wziąć pod uwagę trzy kwestie:
- zapisy ustawy,
- polisę ubezpieczeniową,
- umowę z wykonawcą instalacji, w tym zapis dotyczący gwarancji.
Przyjmuje się, że przegląd instalacji PV należy wykonywać najrzadziej co roku. To dotyczy jednak sytuacji, w której system działa prawidłowo, nie wykazuje żadnych usterek ani odstępstw od normy. Jeśli jest inaczej, serwis trzeba zlecić jak najszybciej.
Ponadto zaleca się, aby raz na miesiąc przeprowadzić monitoring pracy systemu, np. za pomocą aplikacji udostępnionej przez producenta. Taka kontrola powinna obejmować przede wszystkim stan falowników i ilości wytworzonej przez nie energii. Warto porównać ją z symulacjami, jakie udostępniają instalatorzy. Jeśli rzeczywiste wskazania nie są z nimi zgodne, warto zlecić profesjonalny przegląd.
Kiedy serwisowanie jest koniecznie w trybie pilnym?
Może się okazać, że instalacja PV nie działa tak, jak powinna. Chodzi nie tylko o widoczne usterki czy uszkodzenia, ale również o spadek jej wydajności. Sprawdź, co powinno Cię skłonić do wezwania serwisanta.
- Widoczne uszkodzenia paneli PV – to mogą być pęknięcia czy stłuczenia. Jeśli do nich dojdzie, konieczna jest naprawa. Uszkodzony panel obniża wydajność całego systemu i sprawia, że możesz pozyskiwać mniej energii elektrycznej.
- Obniżenie wydajności systemu – jeżeli rzeczywista ilość wyprodukowanej energii jest znacząco różna od prognozowanej przez producenta lub instalatora, to ważny sygnał ostrzegawczy. Instalacja może nie pracować właściwie i trzeba to jak najszybciej sprawdzić. Przyczyny takiego stanu mogą być różne – potrzebna jest profesjonalna kontrola.
- Nagłe wyłączenia falownika – może być ono skutkiem usterki inwertera, ale czasami również niewłaściwej konfiguracji systemu. Przyczyną bywa także zbyt duże napięcie w sieci. Wówczas można wnioskować do operatora o zmianę ustawień. Najpierw jednak należy zlecić serwis, by potwierdzić swoje przypuszczenia.
W powyższych sytuacjach, a także w innych, które budzą obawy o prawidłowe działanie systemu, zawsze należy zlecić przegląd i ewentualną naprawę instalacji PV.
Kto może wykonać przegląd instalacji PV?
Teoretycznie przepisy nie zabraniają, aby okresowy i awaryjny przegląd instalacji został wykonany przez właściciela budynku. Natomiast przeglądy wymagane prawnie (czyli te 5-letnie) muszą być przeprowadzone przez uprawnionego specjalistę, który potwierdzi ich wykonanie stosownym dokumentem, czyli protokołem z przeglądu. Dlatego serwisowanie należy zlecać wyłącznie elektrykom z uprawnieniami.
Podobnie wygląda kwestia związana z zachowaniem gwarancji producenta czy spełnieniem wymogów ubezpieczyciela. Honorują oni wyłącznie przeglądy potwierdzone dokumentacją podpisaną przez osobę z uprawnieniami. Serwis najlepiej zlecić firmie, która zaprojektowała i wykonała instalację PV. Jeśli jest to niemożliwe, wówczas należy poszukać uprawnionego serwisanta zewnętrznego.
Ile kosztuje taka usługa? Ceny są zróżnicowane, jednak przyjmuje się, że dla instalacji prosumenckich o mocy nieprzekraczającej 10 kWp, koszt wyniesie około 700 – 1000 zł. Przy większych instalacjach, o mocy 10 – 50 kWp, wydatek będzie nieco wyższy – między 1000 a 3000 zł.
Podsumowanie
- Przeglądy samych instalacji fotowoltaicznych nie są wymagane przepisami. Obowiązkiem jest natomiast przegląd całego budynku raz na 5 lat – wraz z instalacją elektryczną, do której należy również fotowoltaika.
- Wykonawcy instalacji wymagają przeprowadzania przeglądów (zwykle raz do roku) dla zachowania gwarancji.
- Regularne przeglądy PV są również istotne z punktu widzenia ubezpieczyciela. Informację na ten temat znajdziesz w swojej polisie ubezpieczeniowej.
- Podczas przeglądu ocenie poddaje się stan techniczny całej instalacji, w tym panele fotowoltaiczne (uszkodzenia, obecność hotspotów i inne), inwerter, stan okablowania AC i DC czy poprawność działania zabezpieczeń.
- Jeśli system PV działa nieprawidłowo, np. obniżyła się jego wydajność lub są widocznie pęknięcia paneli, przegląd należy zlecić jak najszybciej.
FORMULARZ
Mamy 99% pozytywnych opinii
Montujemy od 2015 roku
Wykonaliśmy ponad 3000 instalacji
Realizacja już w 24 dni
Obsługa od A do Z
Poznaj opinie » naszych Klientów oraz zobacz nasze realizacje »
Produkty i usługi
