Net-billing – jak działa nowy system rozliczeń energii z fotowoltaiki?

Od 1 kwietnia 2022 roku w Polsce zacznie obowiązywać nowy system rozliczeń energii z fotowoltaiki: net-billing. Zastąpi on poprzednie rozwiązanie, czyli net-metering. W tym artykule dowiesz się:

• Kogo będzie obowiązywał nowy model?

• Czego dotyczy?

• Jak dokładnie będą wyglądały rozliczenia?

• Jak net-billing wpłynie na opłacalność inwestycji w PV?

» Zobacz wideo, w którym omawiamy jak wygląda opłacalność instalacji fotowoltaicznej w systemie net billingu na konkretnym przykładzie!

» Zobacz również materiał portalu GLOBEnergia z gościnnym udziałem Macieja Borowiaka (współwłaściciel Brewa)

Z nagrania dowiesz się między innymi:

• Od kiedy i jak wchodzi netbiling oraz kogo dotyczy?
• Czy w nowym systemie można uzyskać blisko zerowe rachunki za prąd?
• Jaki wpływ na okres zwrotu ma autokonsumpcja?
• Czy w net bilingu okres zwrotu z inwestycji w domową instalację PV może być już po 6 latach?

Net-metering, net-billing: czego w ogóle dotyczą te pojęcia?

Dla osób z branży fotowoltaicznej oraz zainteresowanych OZE pojęcia takie jak net-metering czy net-billing są dobrze znane i zrozumiałe. Ale jeśli dopiero zacząłeś interesować się fotowoltaiką, bo na przykład rozważasz inwestycję w panele, wcale tak nie musi być. Zacznijmy więc od podstaw.

Zarówno pojęcie net-billing, jak i net-metering odnoszą się do sposobu rozliczania nadwyżek prądu produkowanego przez fotowoltaikę. Skąd "nadprogramowa" energia? Jak zapewne wiesz, systemy fotowoltaiczne są zasilane energią słoneczną. Jednak w naszej strefie klimatycznej ilość dostępnego promieniowania jest uzależniona od pory roku. I tak:

• jesienią i zimą energii słonecznej jest mniej – dni są krótsze, a zachmurzenie zazwyczaj większe,
• wiosną i latem promieniowania słonecznego jest więcej – dni są długie, a słońce rzadko zachodzi za chmury.

Przykładowy rozkład produkcji energii z instalacji fotowoltaicznej. Moc instalacji = 8,25 kWp. Produkcja roczna = 9,18 MWh

W efekcie w okresie wiosenno-letnim fotowoltaika wytwarza znacznie więcej energii niż jesienią i zimą. Tymczasem sama instalacja nie jest w stanie „składować” takiego prądu, aby wykorzystać go później, kiedy będzie potrzebny.

Co dzieje się z nadwyżkami prądu?

Do pewnego stopnia temu wyzwaniu można sprostać poprzez zwiększenie autokonsumpcji energii czy zastosowaniu magazynów energii. Jednak część prądu po prostu „poszłaby na marne”. Ale nie w instalacjach typu on-grid, a więc wpiętych do sieci elektroenergetycznej. A w tym modelu są budowane przydomowe instalacje fotowoltaiczne w Polsce.

Są one uzupełniane o dwukierunkowy licznik prądu, który pozwala zarówno pobierać energię z sieci, jak i ją do niej wysyłać. Tym sposobem nadwyżki prądu są przesyłane do zakładu energetycznego. Oczywiście nie za darmo! Sposobem ich rozliczania dla prosumentów jest właśnie net-billing lub net-metering.

Kogo obowiązuje net-metering/net-billing?

Oba modele rozliczenia nadwyżek z fotowoltaiki – zarówno “stary”, odchodzący net-metering, jak i zastępujący go net-billing dotyczą wyłącznie prosumentów.

Są to więc właściciele domów jednorodzinnych, gospodarstw rolnych lub firm wykorzystujących instalację PV na własne potrzeby, którzy korzystają z fotowoltaiki o mocy do 50 kWp. Jeśli Twoja firma lub gospodarstwo rolne korzysta z instalacji o wyższej mocy, te zasady Cię nie dotyczą.

Tutaj dowiesz się więcej o instalacjach fotowoltaicznych o mocy powyżej 50 kWp.

Net-metering vs net-billing, czyli jak było, a jak będzie?

Czy różnica między net-meteringiem a net-billingiem jest rzeczywiście tak duża? Krótko mówiąc, zmiany są spore. To zupełna zmiana modelu rozliczania nadwyżek prądu z fotowoltaiki.

Jakie są zasady net-meteringu?

Net-metering oznaczał „barterową” wymianę prądu pomiędzy prosumentem a zakładem energetycznym. Oznaczało to, że energia, która była wysyłana do sieci była niejako „magazynowana” dla konkretnego klienta. Mógł ją on odebrać w ciągu roku rozliczeniowego.

Niezupełnie za darmo, ale na preferencyjnych warunkach, ponieważ:

• użytkownicy instalacji PV o mocy do 10 kWp odzyskiwali 0,8 kWh za każdą wysłaną 1 kWh energii,
• posiadacze systemów o mocy między 10 a 50 kWp odzyskiwali 0,7 kWp za każdą wysłaną 1 kWh.

Trzeba też pamiętać, że net-metering:

• opiera się na wymianie bezgotówkowej – nie polega na sprzedaży i odkupywaniu energii, nie trzeba się więc zastanawiać nad stawkami za prąd,
• jest rozliczany automatycznie, a ilość dostępnych kWh do odebrania z sieci widnieje na rachunku za prąd,
• pozwala właściwie do zera (pozostają koszty stałe) zredukować ilość pobieranej płatnej energii z sieci – po warunkiem dobrego zwymiarowania instalacji jesienią i zimą można nawet w 100% bazować na własnych nadwyżkach.

Jakie są zasady net-billingu?

Net-billing to rozliczanie kosztowe nadwyżek energii przesyłanych do sieci, czyli transakcja kupna-sprzedaży. W praktyce prosument:

• wysyłając nadprogramową energię do zakładu energetycznego, otrzyma za nią określoną zapłatę,
• będzie pobierać energię z sieci po standardowych stawkach – tak, jak osoby, które nie korzystają z fotowoltaiki.

Źródło: https://globenergia.pl/net-billing-jak-bedzie-wygladal-nowy-system-rozliczania-prosumentow-od-1-lipca-2022-analiza/

Jak to będzie wyglądało w praktyce?

• Prosument nie otrzyma pieniędzy za sprzedaną energię z fotowoltaiki na konto. Dla każdego zostanie utworzony indywidualny depozyt, w ramach którego będą rejestrowane wszystkie wysłane kWh, a ca za tym idzie – kwota do rozliczenia w ramach rachunku za prąd. Rozliczenia będzie można prowadzić w ciągu roku rozliczeniowego.
• Rozliczenie będzie dokonywane nie w kWh, a w złotówkach.
• „Wynagrodzenie” za przesłaną energię nie będzie objęte podatkami VAT ani PIT. Natomiast zapłaci go, gdy będzie pobierał prąd z sieci po cenie rynkowej, jak inni klienci.

Warto wiedzieć, że stawki za wysłany prąd nie będą ustalone „na stałe” z góry. Będą warunkowane stawkami rynkowymi. Natomiast ceny prądu pobieranego z sieci będą uzależnione od wybranej przez prosumenta taryfy rozliczeniowej z zakładem energetycznym.

Czy można zostać na net-meteringu?

To, czy prosument będzie mógł nadal korzystać z net-meteringu, jest uzależnione od daty uruchomienia instalacji fotowoltaicznej. I tak:

• jeśli przyłączenie systemu PV do sieci nastąpi do 31 marca włącznie – prosument będzie mógł korzystać z net-meteringu przez kolejne 15 lat,
• dla instalacji przyłączonych od 1 kwietnia 2022 roku będzie obowiązywał bez wyjątków net-billing.

Należy przy tym podkreślić, że net-billing de facto zacznie obowiązywać od 1 lipca 2022 roku. Natomiast okres od kwietnia do lipca 2022 będzie przejściowy i wówczas zarówno „starzy”, jak i „nowi” prosumenci będą korzystali z net-meteringu. Po tym okresie tylko ci pierwsi mogą się rozliczać na starych zasadach.

Czy net-billing oznacza, że fotowoltaika przestaje się opłacać?

Nowy system rozliczeń ma wpływ na opłacalność fotowoltaiki – szacuje się, że może wydłużyć czas zwrotu z inwestycji w system PV. Trzeba jednak pamiętać, że wszystkie wyliczenia opierają się na obecnie obowiązujących stawkach oraz taryfach.

Tymczasem stawki za prąd rosną w bardzo gwałtownym tempie, przez co może się okazać, że fotowoltaika będzie jedynym sposobem na uchronienie się przed katastrofalnymi skutkami tych podwyżek. Już dziś pojawiają się oferty skupu zielonej energii - również od mikroinstalacji fotowoltaicznych - po stawkach przekraczających 700 zł/MWh.

Pamiętaj, że:

• panele fotowoltaiczne, bez względu na system rozliczeń nadwyżek, nadal produkują darmowy i zeroemisyjny prąd – są więc ekonomiczne i ekologiczne oraz zwiększają Twoją niezależność energetyczną,
• nadal możliwe jest uzyskanie dopłat i dofinansowań na system PV – np. w ramach programów Mój Prąd (zapowiedziana jest kolejna edycja) czy Czyste Powietrze, a także przy rozliczaniu ulgi termomodernizacyjnej,
• dostępne są technologie, które zwiększają zużycie prądu z fotowoltaiki bez odsyłania jej do sieci, a ich gama stale się poszerza – coraz powszechniejsze są np. magazyny energii.

FORMULARZ