Fakty i mity na temat pomp ciepła

O pompach ciepła w ostatnich miesiącach napisano bardzo wiele – to jedna z technologii OZE, która cieszy się stale rosnącą popularnością. Pytanie jednak, czy bardzo entuzjastyczne informacje o tych urządzeniach są rzeczywiście prawdą? A co z negatywnymi opiniami – ile w nich prawdy? Rozprawmy się z najpopularniejszymi mitami na temat pomp ciepła.

Mit #1: Pompy ciepła nie działają w ujemnych temperaturach

Pompa ciepła, aby mogła zasilać ogrzewanie czy system podgrzewu ciepłej wody użytkowej, musi skądś czerpać energię termiczną. Dolnym (a zatem bazowym) źródłem są tu odnawialne, naturalne surowce – najczęściej energia geotermalna albo powietrze. Co jednak, kiedy temperatura spada poniżej 0°C? Skąd system ma wtedy pobierać ciepło, które po przetworzeniu będzie można wykorzystać?

Wbrew pozorom mróz na zewnątrz wcale nie oznacza, że pompa ciepła przestanie działać! Dlaczego? Powodów jest kilka:

• 0 °C to nie zero bezwzględne (jest ono osiągane dopiero przy -273°C), a zatem w powietrzu przy temperaturze -5°C, a nawet -25°C i niższych jest jakieś ciepło, które może być wykorzystane – prawdą jednak jest, że im niższa temperatura otoczenia, tym mniejsza może być wydajność pompy ciepła. Nie spadnie ona jednak poniżej poziomu COP=1,
• w przypadku pomp gruntowych źródłem ciepła jest grunt – energia jest pobierana z poziomu poniżej strefy zamarzania, gdzie temperatura przez cały rok utrzymuje się na dość stabilnym poziomie 5-10°C. Tyle wystarczy, aby pompa wygenerowała pożądany poziom ciepła,
• z roku na rok technologia produkcji pomp ciepła jest coraz doskonalsza – dlatego obecnie na rynku można znaleźć nawet pompy powietrzne, które radzą sobie z kilkunastostopniowym mrozem.

Pamiętaj też, że średnia dobowa temperatura powietrza w Polsce, kształtuje się w styczniu (najzimniejszym miesiącu roku) na poziomie między -3,3°C (Suwałki) a 0,7°C (Kołobrzeg) [1], a liczba bardzo mroźnych dni (poniżej -10°C) jest właściwie znikoma. Dlatego w większości miejsc kraju pompy ciepła zachowają optymalną wydajność nawet w styczniu czy lutym.

Mit #2: Pompa ciepła jest przydatna tylko jesienią i zimą

Pompa ciepła to rzeczywiście przede wszystkim urządzenie, które służy do dostarczania do budynku energii cieplnej. Ona jest potrzebna w chłodniejszym okresie roku. Warto jednak wiedzieć, że odpowiednio dobrana pompa ciepła może sprawdzić się również w ciągu upalnego lata.

Mowa o urządzeniach, które dodatkowo oferują funkcję klimatyzacji. Są to zarówno wybrane powietrzne, jak i gruntowe urządzenia. Sięgając po nie, można niskim kosztem zapewnić sobie przyjemny chłód, kiedy w lipcu czy sierpniu temperatury są bardzo wysokie. To niezwykle przydatne rozwiązanie – zwłaszcza w dobie ocieplania się klimatu.

———

——— 

Mit #3: Pompa ciepła działa wyłącznie w oparciu o OZE

To jeden z „nadmiernie optymistycznych” mitów o pompie ciepła. Prawdopodobnie jego źródłem są informacje o fotowoltaice. Ta technologia OZE rzeczywiście działa bez wsparcia „z zewnątrz”. Jednak mechanizm działania pomp ciepła jest inny. Tu praca samego wymiennika ciepła oraz sprężarki, czyli pompy wymaga dodatkowego zasilania – potrzebny jest prąd. Ile dokładnie?

Orientacyjnie można powiedzieć, że 75% energii pompa pobiera z OZE (czyli np. z powietrza, gruntu lub wód gruntowych), a 25% to energia elektryczna niezbędna do zasilania całej instalacji.

Mit #4: Pompa ciepła to zwykłe ogrzewanie elektryczne. I tak będzie dużo kosztowało

Owszem, jak przeczytałeś przed chwilą – pompa ciepła do pracy potrzebuje prądu, a jego cena na rynku jest coraz wyższa. Trzeba jednak pamiętać, że pompy ciepła są niezwykle wydajne! Z 1 kWh energii elektrycznej można wyprodukować nawet 5 lub więcej kWh ciepła. A to oznacza, że urządzenie potrzebuje znacznie mniej prądu do działania niż standardowy system grzewczy na elektryczność. Nie zapłacisz więc tyle, ile wydałbyś na korzystanie ze standardowych grzejników elektrycznych.

Pamiętaj przy tym, że nowoczesne pompy oferują dodatkowe funkcje, które pozwalają ograniczyć zużycie prądu – może np. uruchamiać się tylko w czasie działania tańszej taryfy nocnej za energię, a w dzień wykorzystać nadmiar zgromadzonej wówczas energii.

Poza tym źródłem zasilania pompy ciepła może być darmowy prąd produkowany przez fotowoltaikę.

Mit #5: Koszt pompy ciepła jest znacznie wyższy niż innych systemów grzewczych

Często mówi się, że jedną z kluczowych wad pomp ciepła, jeśli nie jedynym minusem tej technologii, jest wysoka cena. Jak jednak jest naprawdę? Koszt początkowy rzeczywiście nie należy do najniższych – to kilkadziesiąt tysięcy złotych. Warto jednak pamiętać, że pompy ciepła są objęte licznymi dotacjami.

Na przykład w ramach programu Czyste Powietrze maksymalna dotacja na takie urządzenie może wynieść aż 27 000 zł [2] (na pompę gruntową o podwyższonej klasie efektywności energetycznej, przy podwyższonym poziomie dofinansowania). Dodatkowo można uzyskać zwrot podatku w ramach ulgi termomodernizacyjnej od podatku PIT. W wielu miastach dostępne są też lokalne, pilotowane przez samorząd programy dotacji do technologii OZE.

Poza tym, gdy zestawisz wszystkie koszty wykonania pompy ciepła – zwłaszcza powietrznej – z wydatkami, jakie trzeba ponieść np. na montaż kotła gazowego czy innego nowoczesnego systemu, okaże się, że wcale nie ma aż tak dużej różnicy. Tymczasem pompa ciepła jest znacznie tańsza w eksploatacji, przez co wydatek na nią zwraca się szybciej.

——— 

———

Mit #6: Pompa ciepła to rozwiązanie wyłącznie do nowo budowanych domów

Owszem, pompa ciepła najlepiej sprawdza się w budynkach budowanych z wykorzystaniem technologii energooszczędnych – to właśnie w nich koszt eksploatacji takiej technologii będzie najmniejszy. Łatwiejsze też będzie wykonanie prac montażowych – zwłaszcza jeżeli w grę wchodzi pompa gruntowa (co oznacza wykonanie odwiertu pod źródło dolne). Jednak z tej technologii można skorzystać także w domu sprzed kilkunastu czy kilkudziesięciu lat.

Powietrzne pompy ciepła są znacznie „mniej inwazyjne” pod kątem montażu (brak konieczności prowadzenia robót ziemnych) i można dopasować odpowiedni model do zapotrzebowania energetycznego budynku.

Mit #7: Pompa ciepła współpracuje tylko z ogrzewaniem podłogowym

Prawdą jest, że najlepiej z pompą ciepła współpracują z niskotemperaturowymi systemami grzewczymi. Rzeczywiście więc ogrzewanie podłogowe świetnie się z nią łączy, podobnie jak ogrzewanie ścienne. To jednak nie oznacza, że nie można wdrożyć tej technologii w połączeniu z bardziej standardowymi grzejnikami lub w systemie, gdzie „podłogówka” występuje w połączeniu z typowymi kaloryferami. Wiele zależy od zapotrzebowania energetycznego budynku oraz mocy samej pompy.

Mit #8: Pompy ciepła pracują bardzo głośno

Owszem, o pompach ciepła nie można powiedzieć, że działają bezgłośnie. Wiele jednak zależy od tego, z jakiego typu urządzenia korzystasz oraz gdzie zostanie ono zamontowane. Przykładowo, jeżeli decydujesz się na montaż pompy powietrznej typu split, warto dobrze zastanowić się nad jej umiejscowieniem – może być nieco hałaśliwa, przez co lepiej umieścić ją np. z dala od strefy nocnej domu. Jednak już model monoblock jest znacznie lepiej zaizolowany akustycznie.

A o jakim poziomie hałasu w ogóle mowa? Podobnym do tego, który generuje lodówka czy kocioł gazowy. Mówi się o 40-60 dB. Często można usłyszeć porównanie do słyszanego z odległości kilku metrów wentylatora pokojowego. Czy to dużo? Przy odpowiednim ulokowaniu urządzenia – nie.

Jak zatem widzisz, chociaż pompa ciepła nie jest bynajmniej absolutnie idealnym urządzeniem, wiele stereotypów związanych z tą technologią nie znajduje pokrycia w faktach.

Wniosek? Jeśli zastanawiasz się nad montażem takiego urządzenia – skonsultuj się ze specjalistami i poproś o wycenę oraz zadaj im wszystkie pytania. Tak uzyskasz rzetelne informacje, które pomogą Ci podjąć dobrą decyzję.

Potrzebujesz pomocy? Zadzwoń lub napisz, a znajdziemy najkorzystniejszy sposób na ogrzewanie budynku dla Ciebie! 

FORMULARZ

[1] https://klimat.imgw.pl/pl/climate-normals/TSR_AVE

[2] https://czystepowietrze.gov.pl/czyste-powietrze/